شبکه حقوق بشر کردستان در گزارشی که روز جمعه هفتم آبان منتشر شد، از وضع زندانیان سیاسی در بازداشتگاههای مخفی وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ارومیه، سنندج و کرمانشاه پرده برداشته است.
در ابتدای گزارش گفته شده که با توجه به وضعیت امنیتی این بازداشتگاهها و موانعی که بر سر راه جمعآوری اطلاعات وجود داشته، شبکه حقوق بشر کردستان تلاش کرده است که با تعدادی از فعالان بازداشتی مصاحبه کند که مدتی را در این بازداشتگاهها سپری کردهاند و بخش عمده آنچه در گزارش آمده، اطلاعاتی است که از مشاهدات عینی این افراد به دست آمده است.
در این گزارش آمده است، وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه، اطلاعات نیروهای انتظامی و پلیس امنیت هر کدام به صورت مجزا دارای بازداشتگاههای مخفی در شهرهای مختلف کردستان هستند.
سازمان اطلاعات سپاه پاسداران در هر یک از استانهای آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و ایلام در شهرهای مرکز استان دارای چندین بازداشتگاه مخفی است و محل تعدادی از آنها تاکنون مشخص نشده است.
همچنین وزارت اطلاعات در هر یک از مراکز استانها یک بازداشتگاه مرکزی دارد که معمولا کلیه بازداشتشدگان از مناطق مختلف به این بازداشتگاه مرکزی منتقل میشوند و مورد بازجویی قرار میگیرند.
اداره اطلاعات هر شهرستان نیز در محل اداره خود دارای یک بازداشتگاه کوچک است که در مواقع اضطراری مورد استفاده قرار میگیرد مثلا در مواردی که اعتراضات ناگهانی خیابانی، اعتصاب به وضعیت معیشتی و مواردی از این دست به وجود میآید که اغلب به بازداشت گسترده شهروندان میانجامد.
بازداشتگاههای سازمان اطلاعات سپاه علاوه بر قرارگاههای این نهاد نظامی-امنیتی، در برخی موارد نیز شامل ویلاهایی در مناطق مسکونی است که به عنوان بازداشتگاه جهت بازجویی از اتباع کشورهای خارجی و پروندههای فوق محرمانه مورد استفاده قرار میگیرد.
بنا بر گزارش شبکه حقوق بشر کردستان تاکنون محل این بازداشتگاههای فوق سری شناسایی نشدهاند.
سلول "قبر"
گزارش میگوید که کلیه سلولهای بازداشتگاه اطلاعات ارومیه فاقد پنجرهاند. تنها در سقف این سلولها کانالهایی جهت ورود و خروج هوا تعبیه شدهاند.
شبکه حقوق بشر کردستان از قول برخی از افرادی که مدتی را در این بازداشتگاه سپری کردهاند نوشته است که آنجا یکی از کثیفترین و مخوفترین بازداشتگاههای وزارت اطلاعات در ایران است. سرویس دستشویی و حمامی که در هر یک از سلولهای آن وجود دارد به شدت نامناسب و بدبو هستند و پتوهای کثیف در اختیار بازداشت شدگان قرار میگیرد.
غذایی که به بازداشتشدگان داده میشود غذای زندان مرکزی ارومیه بوده که بسیار بیکیفیت توصیف شده است.
بنابر این گزارش بازداشتگاه یادشده یک سلول مشهور به "سلول قبر" وجود دارد که ارتفاع یک و نیم متری دارد و طول و عرض آن نیم متر است. زندانی مجبور است در این سلول برای ساعتها سرپا بایستد. این اتاق صرفا در زمان شکنجه به کار گرفته میشود.
به گفته زندانیان سیاسی سابق، ضرب و شتم رویه رایج شکنجه توسط بازجویان اداره اطلاعات است. در بازجوییها، دو نفر از تیم شکنجه کنار صندلی متهم میایستند و در صورت عدم پاسخدهی وی به سوالات مطرح شده، متهم از سوی این دو فرد به شدت مورد ضرب و شتم قرار میگیرد به طوری که در مواردی برخی از آنان در نتیجه این ضربات بیهوش شدهاند.
در یکی از اتاقهای دیگر این بازداشتگاه که برای شکنجه به کار گرفته میشود، متهم بر روی تختی خوابانده شده و با انواع کابل و دیگر وسایل به کف پای وی شلاق زده میشود. همچنین در این بازداشتگاه استفاده از شوکر برقی و ضربه زدن به بخشهای حساس بدن همچون بیضهها رایج است.