روز جهانی مذهب، که هر سال در سومین یکشنبه ژانویه گرامی داشته می‌شود، روزی برای تأمل در مورد اهمیت آزادی مذهبی و احترام به تنوع دینی در سراسر جهان است. این مناسبت در دهه ۱۹۵۰ میلادی توسط شورای جهانی ادیان بنیان‌گذاری شد تا فرصتی باشد برای تقویت پیوندهای میان‌فرهنگی و میان‌مذهبی. فلسفه این روز بر اصل وحدت میان ادیان استوار است؛ اینکه ادیان مختلف، علی‌رغم تفاوت‌های ظاهری، در تلاش برای ارتقای ارزش‌های انسانی، عدالت، و صلح جهانی هم‌سو هستند. این روز به همه ما یادآوری می‌کند که احترام به باورهای مذهبی دیگران، یکی از پایه‌های اصلی حقوق بشر است. در جهانی که تنوع دینی و فرهنگی جزء جدایی‌ناپذیر جوامع شده است، توجه به اصول آزادی مذهبی می‌تواند نقش مهمی در کاهش تنش‌های اجتماعی و بین‌المللی ایفا کند. ایران کشوری است که تاریخچه‌ای غنی از تنوع دینی و فرهنگی دارد. ادیانی همچون زرتشتی، یهودیت، مسیحیت، و اسلام قرن‌ها در این سرزمین ریشه داشته‌اند. اما در جمهوری اسلامی ایران، قوانین و سیاست‌های حکومتی به شکلی طراحی شده‌اند که آزادی مذهبی را به‌شدت محدود می‌کنند و تبعیض‌های گسترده‌ای علیه اقلیت‌های مذهبی اعمال می‌شود. مطابق قانون اساسی ایران، تنها اسلام (شیعه دوازده‌امامی)، مسیحیت، یهودیت، و زرتشتی‌گری به‌عنوان ادیان رسمی شناخته می‌شوند. این در حالی است که حتی پیروان این ادیان رسمی نیز اغلب از حقوق برابر برخوردار نیستند. بهائیان، به‌عنوان بزرگ‌ترین اقلیت مذهبی غیرمسلمان، تحت بدترین فشارها قرار دارند. بهائیان از حق تحصیل در دانشگاه‌ها، اشتغال در بخش‌های دولتی و حتی برگزاری مراسم دینی محروم‌اند. بسیاری از آنها به‌دلیل باورهای دینی خود بازداشت، زندانی یا حتی اعدام شده‌اند. اهل سنت، که حدود ۱۰ درصد از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند، از حقوق مذهبی خود محروم هستند. آنها اجازه ساخت مساجد در شهرهای بزرگ مانند تهران را ندارند و در بسیاری از مناطق کشور از برگزاری آزادانه مراسم مذهبی‌شان جلوگیری می‌شود، علاوه بر این، حضور آنها در مناصب کلیدی سیاسی و مدیریتی نیز عملاً ممنوع است. دراویش گنابادی نیز یکی دیگر از گروه‌های مذهبی هستند که به‌شدت سرکوب می‌شوند. تخریب اماکن مقدس آنها، بازداشت‌های گسترده، و اعمال خشونت‌آمیز علیه اعضای این جامعه، به‌ویژه در دهه اخیر، نمونه‌های آشکاری از نقض حقوق آنهاست. نوکیشان مسیحی نیز با محدودیت‌های شدیدی مواجه‌اند، بسیاری از افرادی که به مسیحیت گرویده‌اند، تحت اتهاماتی همچون اقدام علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام بازداشت می‌شوند. برخی از آنها سال‌ها در زندان به سر می‌برند یا مجبور به ترک کشور می‌شوند. مشکل آزادی مذهبی در ایران، علاوه بر سیاست‌های حکومتی، در قوانین موجود نیز ریشه دارد. قانون مجازات اسلامی تغییر دین را جرم تلقی می‌کند و برای ارتداد مجازات سنگینی از جمله اعدام تعیین کرده است. این قانون در تضاد کامل با اصول بین‌المللی حقوق بشر، از جمله ماده ۱۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر است که حق تغییر دین یا باور را به رسمیت می‌شناسد، همچنین تبلیغ دین‌های غیرشیعی یا نقد عقاید رسمی حکومت با خطر بازداشت و محکومیت مواجه است. این وضعیت به فضایی منجر شده که در آن اقلیت‌های مذهبی، نه‌تنها از مشارکت برابر در جامعه محروم هستند، بلکه باید برای بقای خود در برابر تهدیدات مختلف نیز مبارزه کنند. نقض آزادی مذهبی در ایران، علاوه بر تأثیرات مخرب داخلی، پیامدهای بین‌المللی نیز دارد. سرکوب اقلیت‌های مذهبی موجب افزایش فشارهای حقوق بشری بر ایران در مجامع بین‌المللی شده و تصویر کشور را در میان افکار عمومی جهان خدشه‌دار کرده است. علاوه بر این، محدودیت‌های مذهبی باعث گسترش نارضایتی در میان گروه‌های مختلف اجتماعی در داخل کشور شده و تنش‌های قومی و مذهبی را تشدید کرده است. روز جهانی مذهب فرصتی است تا به اهمیت آزادی مذهبی و همزیستی مسالمت‌آمیز تأمل کنیم، در حالی که این روز به جهان یادآوری می‌کند که تفاوت‌های دینی نباید منجر به تبعیض و خشونت شوند، وضعیت ایران نشان می‌دهد که چگونه نبود آزادی مذهبی می‌تواند به شکاف‌های عمیق اجتماعی و سیاسی منجر شود. برای رسیدن به جامعه‌ای عادلانه‌تر، احترام به تنوع مذهبی و رعایت حقوق اقلیت‌ها باید در اولویت قرار گیرد. این امر نیازمند اصلاح قوانین داخلی، پایان دادن به سیاست‌های تبعیض‌آمیز، و تعهد واقعی به اصول حقوق بشر است. تنها از این طریق می‌توان آرمان‌های روز جهانی مذهب را در جامعه ایران محقق کرد و قدمی به‌سوی صلح و عدالت برداشت.
نویسنده :کریم ناصری
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر