۱۴۰۲ خرداد ۱۵, دوشنبه

جلاد خمینی» یا «گل‌فروش زندان»؛ روایت بی‌سابقه رئیس وقت اوین از اعدام‌های ۶۷

 

حسین مرتضوی زنجانی، رئیس پیشین زندان‌های اوین تهران و گوهردشت کرج، در سال ۱۳۸۸ در ستاد انتخاباتی میرحسین موسوی فعال بود/ هویت او در این عکس نخستین‌بار توسط ایرج مصداقی شناسایی شده است.


مرتضوی را هر چه قدر بخواهند با آب زمزم غسل بدهند و پاکش کنند پاک نمی‌شود، این را صریح می‌گویم، بنویسید. چرا؟ [چون] بالاخره ما قبول کردیم و این مسئولیت را داشتیم و زندانیان را نگه داشتیم، اگر چه در اجرای حکمشان [اعدام] دخیل نبودیم. ولی نگه داشتیم، من غلط می‌کردم، باید ترک می‌کردم آنجا را.»

این جملات حسین مرتضوی زنجانی، رئیس زندان‌های اوین تهران و گوهردشت کرج در دهه شصت است که در میانه اوج‌گیری دوباره موج اعدام‌ها در ایران مطرح شده و از آن به عنوان «ابراز ندامت» یک مقام قضایی جمهوری اسلامی درباره عمکرد خودش توصیف شده است.

او در سلسله جلساتی که در یک اتاق کلاب‌هاوس برگزار شده، حضور یافته و ضمن بازگو کردن خاطراتی از دوران فعالیتش در زندان‌های جمهوری اسلامی، به پرسش‌های حاضران پاسخ داده است.

تاکنون پنج جلسه از این جلسات برگزار شده و اظهارات مطرح شده در آنها واکنش‌های گسترده‌ای به ویژه از سوی فعالان حقوق بشر و زندانیان سیاسی پیشین داشته است.

حساسیت زیاد درباره اظهارات آقای مرتضوی زنجانی در شرایطی است که جمهوری اسلامی پس از سرکوب مرگبار اعتراضات سراسری، موج دیگری از اعدام‌ها را در ایران به راه انداخته و خانواده‌های بسیاری را داغدار کرده است.

این که چرا در برهه کنونی و با وجود پنهانکاری شدید حکومت درباره اعدام‌های ۶۷، رئیس وقت زندان اوین در زمان اجرای این اعدام‌ها، به یکباره در میان مردم حاضر شده و برای ارائه روایتی نه چندان شفاف از این اعدام‌ها تلاش می‌کند، بزرگترین پرسش در افکار عمومی است.

آیا او صرفا بر اساس یک تصمیم شخصی (عذاب وجدان) دست به افشاگری درباره خود زده؟ یا انگیزه‌های سیاسی و جناحی در میان است؟ به چه میزان می‌توان به اظهارات او اعتماد کرد؟ آیا او همه حقیقت را درباره اعدام‌های ۶۷ می‌گوید؟ و اگر نمی‌گوید ملاحظاتش چیست؟

رابطه حضور عمومی او با پرونده حمید نوری که اکنون در سوئد زندانی است، چیست؟ آیا این حضور غیرمترقبه، ارتباطی با خواست جمهوری اسلامی برای بازگردندان نوری به ایران دارد؟

این‌ها و بسیاری از پرسش‌های دیگر، سوالاتی است که سخنان اخیر رئیس پیشین زندان معروف و در عین حال مخوف اوین در ذهن‌ها ایجاد کرده است؛ زندانی که با وجود روایت‌ها و خاطرات فراوان زندانیانش، هنوز جنبه‌ها تاریک بسیار دارد و جنایات بسیاری در آن هنوز از نظرها پنهان مانده است.

هیچ نظری موجود نیست: